Kanser ve Polifenollü Zeytinyağı
Kanser, dünyada ve ülkemizde en önemli sağlık sorunlarından biridir. Kanserden korunmak için sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak gerekmektedir. Sağlıklı beslenmede ise zeytinyağı önemli bir yere sahiptir. Zeytinyağı, Akdeniz diyetinin temelini oluşturan ve kalp-damar hastalıkları, diyabet, obezite gibi kronik hastalıklardan koruyan bir bitkisel yağdır. Ancak zeytinyağının kanserle mücadelede de etkili olduğunu biliyor muydunuz?
Zeytinyağının kansere karşı koruyucu etkisi, içerdiği polifenoller adı verilen antioksidan bileşiklerden kaynaklanmaktadır. Polifenoller, zeytinyağına tat, koku, renk ve aroma veren, aynı zamanda hücre yenilenmesini sağlayan, iltihaplanmayı azaltan ve serbest radikallerle savaşan maddelerdir. Polifenollerin kanser üzerindeki etkisi ise hücre bölünmesini düzenleyerek, anormal hücrelerin ölümünü tetikleyerek ve DNA hasarını önleyerek gerçekleşmektedir.
Polifenollerin kansere karşı etkisi, yapılan bilimsel çalışmalarla da kanıtlanmıştır. Örneğin, Avrupa'da 40 binden fazla İspanyol üzerinde yapılan EPİC araştırması, günde 1 yemek kaşığı zeytinyağı tüketmenin herhangi bir sebepten ölüm riskini %26 azalttığını göstermiştir. Ayrıca Perimed çalışması da günde 2 yemek kaşığı zeytinyağı tüketmenin meme kanseri riskini %68 oranında düşürdüğünü ortaya koymuştur. Zeytinyağının kolon, akciğer ve prostat kanseri üzerinde de olumlu etkileri olduğu bildirilmiştir.
Peki hangi zeytinyağı daha çok polifenol içerir? Zeytinyağının polifenol miktarı, zeytinin türüne, hasat zamanına, üretim yöntemine ve depolama koşullarına göre değişmektedir. Genel olarak erken hasat edilen yeşil zeytinlerden elde edilen natürel sızma zeytinyağı daha çok polifenol içermektedir. Avrupa Gıda Güvenlik Ajansı (EFSA), polifenollerin faydalı etkilerinin görülebilmesi için günde 20 gram (yaklaşık 2 yemek kaşığı) 200 mg/kg polifenol içeren zeytinyağı tüketilmesini önermektedir. Avrupa'da ise 250 mg/kg üzeri polifenol içeren zeytinyağları sağlıklı zeytinyağı kategorisine girmektedir.
Sonuç olarak, zeytinyağı hem lezzetli hem de sağlıklı bir yağdır. Kanserden korunmak için günlük beslenmemizde yüksek polifenollü zeytinyağına yer vermemiz faydalı olacaktır. Ancak unutmamalıyız ki zeytinyağı tek başına yeterli değildir. Dengeli ve çeşitli bir beslenme planı, düzenli egzersiz ve sağlıklı bir yaşam tarzı ile kansere karşı daha güçlü olabiliriz.